The South Pole Traverse lub też McMurdo-South Pole Highway, to lodowy szlak drogowy na Antarktydzie o długości około 995 mil czyli 1601 kilometrów. „Droga” łączy amerykańską stację McMurdo na wybrzeżu ze stacją Amundsen-Scott na Biegunie Południowym. Trakt ten został zbudowany przez wyrównanie śniegu i wypełnienie szczelin co znacznie ułatwia poruszanie się na tym odcinku. Wcześniej, drogę wzdłuż, wyznaczano poprzez tyczki z flagami oznaczające jej optymalną trasę.
Stacja McMurdo
Stacja ta, jest obecnie największą bazą naukowo-badawczą na Antarktydzie. Znajduje się we wschodniej części kontynentu, na Wyspie Ross’a, pomiędzy morzem i lodowcem szelfowym Ross’a, u wybrzeży Oceanu Południowego.
Obok amerykańskiej bazy McMurdo znajduje się mniejsza stacja Scott’a. To właśnie stąd brytyjski podróżnik Robert Scott rozpoczął swoją wyprawę na Biegun Południowy w 1911 roku. Scott na Biegunie zameldował się 17 stycznia 1912 roku. Było to zaledwie 33 dni po tym, jak norweski podróżnik Amundsen jako pierwszy zdobył Biegun Południowy.
Stacja McMurdo oddalona jest o 40 km od czynnego wulkanu Erebus o wysokości 3794m n.p.m. Erebus jest najbardziej aktywnym wulkanem Antarktydy i najbliżej położonym Bieguna Południowego aktywnym wulkanem świata.
Do stacji McMurdo można się dostać drogą morską lub powietrzną. Niedaleko bazy znajduje się lotnisko zlokalizowane na lodowcu szelfowym oraz port, przy którym cumują duże jednostki pływające. Głównymi miastami z których ruszają transporty do bazy są Sydney w Australii i Christchurch w Nowej Zelandii.
Baza McMurdo może pomieścić nawet 1000 osób. Najwięcej, bo aż 1258 osób zamieszkiwało stację latem 1996 roku. W bazie znajduje się aż 85 budynków. Jest też wiele szutrowych dróg, a część ulic posiada swoje nazwy.
Średnia temperatura w bazie w styczniu wynosi około -3°C. Najwyższą temperaturę w bazie zanotowano w styczniu 1987 roku, wyniosła ona +10,8°C. Najniższa to -50°C. Średnia temperatura roczna w bazie to -18°C.
W linii prostej z bazy McMurdo do Bieguna Południowego jest 1390km, a różnica wysokości wynosi to ponad 2800 metrów.
Lodowiec szelfowy to brzeżna część lądolodu, która unosi się swobodnie na powierzchni wody, podczas gdy jego podstawa jest zanurzona. Powierzchnia lodowca szelfowego jest niemal zupełnie płaska (spadek nie przekracza 0,5%) i na ogół kończy się lodowym klifem, stanowiącym czoło lodowca, od którego oddzielają się góry lodowe. Z lodowca odrywają się warstwy szerokości 1,5-3 metrów dziennie i spadają one do morza. Największy oderwany fragment lodowca o powierzchni Belgii, oderwał się w 2001 roku i do dziś dryfuje wokół Antarktydy.
Lodowiec Szelfowy Rossa – największy lodowiec szelfowy Antarktyki, wielkości zbliżonej do powierzchni Hiszpanii. Lodowiec Ross’a był początkiem dwóch osobnych wypraw na Biegun Południowy – Amundsen’a i Scott’a na początku XX wieku. Obie ekspedycje pokonały ponad 600km po lodowcu, zanim dotarli do stałego lądu w Górach Transantarktycznych. Największym niebezpieczeństwem na lodowcu szelfowym są głębokie szczeliny, które najczęściej występują przy czole oraz od strony lądu.
Lodowiec Beardmore’a – lodowiec w Górach Transantarktycznych, na Antarktydzie Wschodniej, oddziela Góry Królowej Aleksandry od Gór Królowej Maud. Lodowiec ten mierzy około 200 km długości i 40 km szerokości, należy do największych lodowców górskich na Ziemi. Spływa ku północy, do Lodowca Szelfowego Rossa pokrywającego południowe Morze Rossa, opadając z Płaskowyżu Polarnego 2200 metrów wyżej. Dolina lodowca stanowi jedną z „bram” w Górach Transantarktycznych, umożliwiających dostęp do Płaskowyżu Polarnego. Został on odkryty przez Shackletona w 1909 roku. Także tą trasą w 1911 przedostała się Ekspedycja Terra Nova pod dowództwem Scotta, zmierzająca w stronę bieguna południowego.
Góry Transantarktyczne to główny łańcuch górski Antarktydy, ciągnący się na długości około 3200 kilometrów. Góry te dzielą kontynent na Antarktydę Wschodnią i Antarktydę Zachodnią. Góry oddzielają Płaskowyż Polarny od Lodowca szelfowego Ross’a. Z Płaskowyżu przez poprzecinane szerokimi dolinami góry spływają długie jęzory lodowcowe do Morza Ross’a. Najwyższym szczytem Gór Transantarktycznych jest Góra Kirkpatricka wznosząca się na wysokość 4528 metrów n.p.m., nie jest ona jednak najwyższym szczytem Antarktydy. Góry zostały odkryte w 1903 przez Roberta F. Scotta. W 1911 roku Scott oraz Amundsen pokonali w poprzek Góry Transantarktyczne i przez Płaskowyż Polarny dotarli do Bieguna Południowego. Szczyty i niektóre niżej położone partie gór są wolne od lodu, co pozwala na prowadzenie badań geologicznych. Odkryto w nich między innymi złoża surowców naturalnych skamielin, a nawet nieznane gatunki dinozaurów.
Góry Królowej Maud to pasmo górskie w Antarktydzie Wschodniej, nad Lodowcem Szelfowym Rossa, Jest to część Gór Transarktycznych, a najwyższy szczyt tego pasma to Góra Kaplana o wysokości 4084 metrów n.p.m. W paśmie Gór Królowej Maud znajdują się między innymi lodowce: Beardmore, Amundsen, Laverett, Axel Heiberg.
Lodowiec Leverett na Antarktydzie ma długość około 90 i szerokości 6-7 kilometrów. Został odkryty w grudniu 1929 roku przez grupę geologiczną Ekspedycji Antarktydy Byrd pod dowództwem Laurence’a Goulda i nazwany przez niego dla Franka Leveretta, wybitnego geologa. Lodowiec Leverett znajduje się na szlaku McMurdo – South Pole Highway przez Góry Transantarktyczne.
Lodowiec Axel Heiberg na Antarktydzie to lodowiec długości 48 km, schodzący płaskowyżu Polarnego Antarktyki do szelfu lodowego Rossa w Górach Królowej Maud. Lodowiec został odkryty w listopadzie 1911 roku przez Amundsena. Roald Amundsen wykorzystał ten lodowiec jako swoją drogę na płaskowyż polarny podczas swojej udanej wyprawy na Biegun Południowy.
Płaskowyż Polarny to lodowy płaskowyż na Antarktydzie obejmujący swoim zasięgiem obszar wokół bieguna południowego o średnicy 1000 kilometrów. Średnia wysokość płaskowyżu wynosi 2500-3000 m n.p.m.
Fot. Wikipedia
Biegun zimna to punkt na półkuli północnej lub południowej, gdzie odnotowano najniższą na danej półkuli minimalną temperaturę powietrza.
Na półkuli południowej biegun zimna znajduje się na stacji polarnej Sojuz (dawniej Wostok). 21 lipca 1983 odnotowano temperaturę -89,6°C. 10 sierpnia 2010 zaobserwowano na Antarktydzie temperaturę -93,2°C. Dane te pochodziły jednak w satelitów i nowy rekord temperaturowy nie został uznany.
Na półkuli północnej biegun zimna znajduje się na Syberii w okolicach wioski Tomtor, gdzie najniższą temperaturę -72,2°C odnotowano 14 stycznia 2004. W Polsce mianem bieguna zimna uważane były okolice Suwałk, gdzie średnie temperatury w zimie były najniższe. Obecnie jednak najniższe średnie temperatury w zimie oraz roczne notowane są w Górach Izerskich. 29 grudnia 1996 na Hali Izerskiej zanotowano -36,6°C. Ze względu na najniższe średnie temperatury roczne uważana za polski biegun zimna. Dlatego właśnie Góry Izerskie będą dla mnie pierwszym obozem przygotowawczym do wyprawy na Antarktydę.